Thứ Năm, 13 tháng 8, 2020

Thơ Tình Chùm Số 1.230


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40

Có bốn mùa ngày qua tháng lại
Trong một năm quan tái giang san
Tránh sao cảm lạnh thương hàn
Hoành hành dịch cúm lan tràn đó đây


Cũng lắm kẻ còn gây dịch bệnh
Lợi ích riêng toan tính tà quyền
Mưu đồ hủy diệt thiên nhiên
Bán hồn cho quỷ đảo điên nhân loài

Khí nào hơn nguôi ngoai trăm nỗi
Lạị vẽ bùa tội lỗi đua nhau
Thương thiên hại lý khổ đau
Ngũ hành xung khắc bạc màu tang thương

Biết bao cảnh thê lương ảm đạm
Bệnh nội thương ngoại cảm khí trời
Ngoài tiêu trong bản chơi vơi
Lần vào sáu phủ mạng người mong manh

Trong năm tạng ngũ hành chi phối
Phải phòng ngừa lạc lối tinh thần
Toàn thân co rật bất an
Phải chăng bởi chứng thương hàn thì sao?

Ta cũng biết tạng nào mạch thể
Từ tâm can tỳ phế thận danh
Tử sinh xung khắc năm hành
Gỉa như tâm hỏa sao đành bỏ qua

Cũng tùy theo từng mùa khí tượng
Bệnh nảy sinh theo hướng hỏa tà
Xem ra trong cõi người ta
Phải chăng thận thủy đắm sa lăng loàn

Hai tạng ấy mà bàn tận gốc
Thổ tỳ kim phế mộc chi can
Ai hay từ đệ nhất quan
Chứng nào tật ấy thương hàn gây ra

Không hiểu biết cho là quỷ ám
Bệnh nội tâm lại cảm trúng thương
Sách ghi chữ “trúng” chữ “thương”
Cho hay tà độc khí thường nhiễu nhương

Cơn mưa gió bất thường u uất
Hơi độc bay cảnh thật thê lương
Núi đầm khe suối ruộng nương
Bản làng xơ xác chán chường heo may

Bệnh phong thấp tới nay nhân thế
Thở khò khè thân thể lừ đừ
Gật gà buồn ngủ ậm ừ
Mạch phù uể oải đau nhừ chân tay

Bệnh ôn độc nổi ngay như gấm
Thân phát vằm lảm nhảm thường xuyên
Nhức đầu nóng sốt liên miên
Mồ hôi như tắm uống liền thần sa

Ngư nghĩ bụng thật là cay đắng
Dưới vòm trời  bệnh trạng khác nhau
Sư huynh cửa đạo đã lâu
Mấy tầng nhà kín buồng sâu tận tường.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
20.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 41

Chứng nan giải mọi phương cứu chữa
Kỳ Nhân Sư chan chứa tình người
Không hề nhầm lẫn tới nơi
Kê đơn bắt mạch trọn đời lương y

Đường Nhập Môn Đan Kỳ theo học
Suối nai cười chim chóc thiết tha
Âú trùng thảo mộc bao la
Nho sư dạy bảo thơ ca lưu truyền

Lắm chước hay thiên nhiên ưu đãi
Pho sách dày để lại hậu sinh
Tôn sư y thuật cao minh
Sang hèn chẳng kể tận tình thuốc men

Các đệ tử luyện rèn năm tháng
Sáu phủ cùng năm tạng coi chừng
Mạch phân chớ có lừng khừng
Chỉ ưa thực tế chưa từng biện minh

Môn giảng giải khí sinh cam chịu
Phải chăm lo bìu ríu gia đình
Ốm gầy béo chắc dáng hình
Khác nhau tạng phủ cảnh tình đớn đau

Chứng hư thực ló màu từa tựa
Thày thuốc cần phải dựa như từ
Thực là khí thịnh có dư
Hư làm bất túc lừ đừ co ro

Tròng mắt đỏ hay lo tức giận
Can thực thời sân hận sảy sần
Can hư dưới nách giựt gân
Móng tay khô biếc toàn thân mỏi mòn

Thần thức lại héo hon ủ rũ
Cười dằng dai lụ khụ vô duyên
Nhức đau vai nách nối liền
Hông càng ê ẩm sầu miên u hoài

Tâm sợ sệt vật nài sướt mướt
Lưỡi cứng đờ thườn thượt âu lo
Vị tỳ khí trướng bụng to
Nặng nề mình mấy ốm o xanh rờn

Chẳng khác gì thờn bơn méo miệng
Nói không nên tắt tiếng nửa chừng
Tỳ hư âm khí chẳng dừng
Ỉa nhiều ăn ít lừng khừng vào ra

Ruột lồi đỏ rên la đại tiện
Phế quản khan ho xuyễn mãi thôi
Hồn mây ngơ ngác nổi trôi
Lưng đau vế nhức mồ hôi ướt đầm

Nghe hơi thở vắn trầm đứt quãng
Bước chân đi loạng choạng vách tường
Miệng khô đắng chát thất thường
Đái vàng ỉa rót thảm thương vô cùng

Mặt thâm tím nổi hung vô cớ
Thận hoại thư nhăn nhó tai kêu
Chứng trong năm tạng chẳng đều
Bệnh ngoài sáu phủ tiêu điều kiệt suy

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
20.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 42

Kê đơn thuốc phải tùy thể trạng
Đảm thực thời bộ dạng khác chừng
Xem ra phủ mộc hừng hừng
Thân tâm phờ phạc lừng khừng bất an

Cũng bởi tại dịch toan hư ẩu
Vẫn thất thường bậu xậu hoài nghi
Mơ màng nhăn nhó bí dì
Tiểu trường đắng miệng li bì hỏa xung

Mấy lèo ruột bùng nhùng sôi sục
Dãi nhớt ra lục cục dưới đì
Cơm rau hành tỏi xầm xì
No phình báng bụng thầm thì chẳng tiêu

Đại trường tụ kim nhiều khí độc
Ruột dao bào phút chốc quặn đau
Dạ dày ắt phải trước sau
Khí hàn tràn ngập mau mau ỉa liền

Thận bàng quan dẫn truyền khí trước
Cổ nóng ran khác nước liên miên
Mồ hôi nhớp nhúa đan điền
Bào trơn đái dắt ứ dền chảy tuôn

Tam tiêu chỗ hơi luồn là phủ
Ba luồng hơi tiêu hóa uống ăn
Sững hơi da sủi khô khan
Đái vàng táo bón khó khăn vô cùng

Bệnh lắm khi mịt mùng khó đoán
Phải xiêng năng kỳ hạn coi chừng
Hư dồn khoảng trống hàn ngưng
Đái dầm ỉa són lừng khừng chậm tiêu

Nơi tạng phủ tật nhiều lắm chứng
Khí âm dư chẳng những khác nhau
Huống chi bệnh mới bệnh lâu

Bệnh già bệnh trẻ gan cầu thực hư

Bệnh mãn tính khó trừ tận gốc
Bệnh người già trẻ bốc hơi tà
Từng phần biểu lý chia ra
Khi hàn lúc nhiệt như ta luận bàn

Câu biểu lý nhiệt hàn nẻo ấy
Dù thực hư phải thấy mới thôi
Lời ta đâu phải xa xôi
Thực thì tả thực hư rồi bổ hư

Cổ chí kim nhân từ y thuật
Bậc đại phu chân thật mọi thời
Chứng hư làm thực lỗi ngươi
Thực hư thày thuốc giết người không dao

Hồn tức tưởi âm hao ôn dịch
Độc dữ hơn phải tính thiệt hơn
Bệnh nhân chớ để oán hờn
Xế chiều đom chập chờn bóng ma

Lời Nhân Sư khuyên ta ghi nhớ
Thày dạy khôn tạng phủ sánh coi
Trong ngoài hư thực rạch ròi
Phẩm bình đối chứng mặn mòi tha nhân.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
21.4.2020 Lu Hà




Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 43

E tả thực phân vân bối rối
Dễ sai ngoa tội lỗi sa bà
Các kinh đều có hỏa tà
Thuốc dùng xung khắc gây ra mọi đằng

Bùa linh thày rõ ràng vẽ đủ
Các đạo thường tra cửu hỏa tìm
Sài hồ bạch thược im lìm
Hỏa tà lá lách bệnh dìm mất tiêu

Vị thuốc đắng đúng chiêu gan mật
Tri mẫu kia chẳng trật đi đâu
Hỏa còn ở thận bao lâu?
Mộc thông mới thật nhiệm mầu ruột non

Hoàng cầm lại sắt son công dụng
Bệnh ruột già trị đúng căn nguyên
Sài hồ ta vẫn thường xuyên
Tam tiêu bệnh khỏi thiên nhiên lạ kỳ

Hoàng bá trị chứng suy bọng đái
Kỳ Nhân Sư vạn đại thời gian
Ngư Tiều bệnh tật nguy nan
Biết đâu ngoại cảm vô vàn nội thương?

Phải phân biệt bất thường nội ngoại
Chốn dân gian quan tái xa xôi
Nhập Môn đủ cách trị rồi
Nội thương ngoaị cảm hai hồi phân minh

Nội thương bởi thất tình lục dục
Chẳng giữ gìn phàm tục sa đà
Bệnh từ năm tạng gây ra
Ngoại thương nổi hứng xông pha cát lầm

Khiến sáu phủ tà dâm hủy hoại
Thói lăng loàn cuồng dại ăn chơi
Thâu canh sàm sỡ lả lơi
Bán nhà đổi lấy trận cười phá gia

Để ngàn năm khắc bia đội đá
Tiếng còn lưu xuân hạ thu đông
Cờ đen quạ mổ trên đồng
Vành tang nấm mộ bềnh bồng khí âm

Coi mạch lý âm dương tương khắc
Khí âm nhiều xơ xác thân tâm
Ai hay ngoại cảm mạch trầm
Mạch phù thấy rõ âm thầm khổ đau

Bệnh nội thương đua nhau ăn uống
Nhậu nhẹt nhiều mộng tưởng mê man
Mạch cường bụng trướng xưng gan
Rên la nóng lạnh than van mãi hoài

Ngoại thương cũng dằng dai nôn mửa
Chứng ố hàn bếp lửa lạnh lùng
Nội thương rét cũng vô cùng
Toàn thân lẩy bẩy mền mùng còng queo

Chứng ố phong hắt heo gió thoảng
Sợ bắn người loạng choạng cửa nhà
Ngoại thương hơi thở phì phà
Mũi thì tắc cứng hoặc ra nước bồi.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
21.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 44

Nội thương ở lưỡi môi thấy rõ
Vị giác không chứng tỏ bất hòa
Cần coi thật kỹ da xoa
Lưng bàn tay nóng ấy là ngoại thương

Chứng nội thương khác thường phải biết
Lòng bàn tay nóng thiệt chẳng sai
Ngoại thương đầu nhức nhối hoài
Tĩnh tâm truyền lý nguôi ngoai nhức đầu

Nội thương cũng nỗi đau buồn bực
Trước tưởng êm sau nhức không chừng
Ngoại thương giọng nói ngập ngừng
Lời ra trước nhẹ lừng khừng nặng hơi

Nội thương dễ tuôn lời hăm hẹ
Trước hay sau nặng nhẹ ít hơi
Đã đành dương khí đất trời
Lây lan mấy chứng bệnh thời đua nhau

Phép kìm hãm chỗ đau mà trị
Phải trước sau phối trí bao điều
Coi chừng bởi nội thương nhiều
Trị tiêu ngoại cảm mấy chiêu quen dùng

Chầy hoặc kíp cùng chung biện pháp
Phát tán ra bản hạp hữu dư
Thời chuyên tận gốc bổ hư
Gọi là bất túc chứng từ chỗ đau

Nội ngoại đều như nhau thế đó
Bản tiêu kia thuốc có màu phân
Ngoài thăng trong giáng chẳng cần
Sáu phần trị ngoại bốn phần trị trong

Ta cũng biết chẳng đồng chầy kíp
Ít phần ngoài chữa kịp phần trong
Nếu không tính mệnh long đong
Xưa nay trị liệu theo vòng kỷ cương

Học sơ sài dễ thường cùng quẫn
Lang băm hay sân hận chữa liều
Thói dơ học lỏm mấy chiêu
Trong thì bất túc ngoài đều hữu dư

Bởi hai chữ thực hư lạc lối
Y chẳng thông thuật rối tơ vò
Bất cần mạng sống chữa mò
Tốn tiền bệnh nặng ốm o dật dờ

Tiều cho rằng dễ dò sông biển
Bệnh thật tình ẩn hiện mịt mờ
Phép y thổ hãn hạ chờ
Làm sao thoát khỏi dật dờ hồn ma

Tránh sai thuốc cảnh nhà tan tác
Bệnh càng tăng xơ xác nhân tâm
Sách coi tường tận kẻo lầm
Nhân Sư truyền dạy rừng lâm giúp đời

Môn giảng giải trong người nóng lạnh
Khắp toàn thân kinh mạch hầm hầm
Gỉa hàn giả nhiệt dễ lầm
Bệnh tình phát tác ngấm ngầm dung y.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
22.4.2020 Lu Hà



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét